ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅Ρ
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ: ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ
Π‘ΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°
Π ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° NH3 Π°ΡΠΎΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠΌΠΈ Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°:
ΠΠ΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° β ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ΄Π°. ΠΠ°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ³ΠΎΠ» H-N-H ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ 107,3 ΠΎ :
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β Π±Π΅ΡΡΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΉ Π³Π°Π· Ρ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΈΠΌ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ ΠΎΠΌ. Π―Π΄ΠΎΠ²ΠΈΡ. ΠΠ΅ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π°. Π‘Π²ΡΠ·Ρ N-H β ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π°ΠΌΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅, Ρ.ΠΊ. ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π°ΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ.
Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°
Π Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΡΠΊ ΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅, Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°.
Π’ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΡΠΏΠΊΠΎΠΉ ΡΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°ΡΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΉΡΡ Π³Π°Π· ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠ±ΠΈΡΠΊΡ (Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β Π»Π΅Π³ΠΊΠΈΠΉ Π³Π°Π· ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±ΠΈΡΠΊΡ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅ΡΠ½ΡΡΡ Π²Π²Π΅ΡΡ Π΄Π½ΠΎΠΌ). ΠΠ»Π°ΠΆΠ½Π°Ρ Π»Π°ΠΊΠΌΡΡΠΎΠ²Π°Ρ Π±ΡΠΌΠ°ΠΆΠΊΠ° ΡΠΈΠ½Π΅Π΅Ρ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°.
ΠΠΈΠ΄Π΅ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΈΠ· Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄Π° Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π° ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π·Π΄Π΅ΡΡ.
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° β Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ· Π½ΠΈΡΡΠΈΠ΄ΠΎΠ².
Π ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΠ°Π±Π΅ΡΠ°: ΠΏΡΡΠΌΡΠΌ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΎΠΌ ΠΈΠ· Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΈ Π°Π·ΠΎΡΠ°.
ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ 500-550 ΠΎ Π‘ ΠΈ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ°. ΠΠ»Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ 15-30 ΠΠΠ°. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π³ΡΠ±ΡΠ°ΡΠΎΠ΅ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎ Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π°Π»ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡ, ΠΊΠ°Π»ΠΈΡ, ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ, ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ. ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠΈΡΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΠ²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΡ ΡΠ΅Π°Π³Π΅Π½ΡΠΎΠ²: Π½Π΅ Π²ΡΡΡΠΏΠΈΠ²ΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ Π²Π½ΠΎΠ²Ρ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΎΡ.
ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π·Π΄Π΅ΡΡ.
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°
1. Π Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° (Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΡ). ΠΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ (ΠΈΠΎΠ½ H + ), ΠΎΠ½ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΈΠΎΠ½ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΈ Π² Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅, ΠΈ Π² Π³Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π΅:
ΠΠΈΠ΄Π΅ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π·Π΄Π΅ΡΡ.
2. ΠΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΠΈ Π² Π³Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π΅ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ.
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ : Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ³Π»Π΅ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½Π°ΡΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½Π°ΡΠΎΠ² Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ:
ΠΠΈΠ΄Π΅ΠΎΠΎΠΏΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ β Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π·Π΄Π΅ΡΡ.
Π Π³Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ Π»Π΅ΡΡΡΠΈΠΌ Ρ Π»ΠΎΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π³ΡΡΡΠΎΠΉ Π±Π΅Π»ΡΠΉ Π΄ΡΠΌ β ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ.
NH3 + HCl β NH4Cl
ΠΠΈΠ΄Π΅ΠΎΠΎΠΏΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ Ρ Π»ΠΎΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Π² Π³Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π΅ (Π΄ΡΠΌ Π±Π΅Π· ΠΎΠ³Π½Ρ) ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π·Π΄Π΅ΡΡ.
4. Π‘ΠΎΠ»ΠΈ ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Ρ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ, Π½ΠΈΠΊΠ΅Π»Ρ, ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠ° ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΡΡ Π² ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΊΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ β Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ.
ΠΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (II) ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΊΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°:
ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ° (Pt), ΡΠΎ Π°Π·ΠΎΡ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ NO:
Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Na2NH, Na3N.
ΠΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ Π°Π»ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π½ΠΈΡΡΠΈΠ΄ Π°Π»ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡ:
2NH3 + 2Al β 2AlN + 3H2
ΠΠ΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΠ΅Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ Π΄ΠΎ Π°Π·ΠΎΡΠ°:
2NH3 + 3CuO β 3Cu + N2 + 3H2O
Π£ΡΠΎΠΊ β30. ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ. Π€ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β NH 3
Π‘ΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ
Π€ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°
ΠΡΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ β Π±Π΅ΡΡΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΉ Π³Π°Π· Ρ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΈΠΌ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ ΠΎΠΌ (Π·Π°ΠΏΠ°Ρ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΈΡΡΠ°), ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π²Π΄Π²ΠΎΠ΅ Π»Π΅Π³ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π°, ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡ. ΠΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² ΡΠ΄ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΡΠΎΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ½Π³Π°Π»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ·Π²Π°ΡΡ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΡΡΠΊ Π»ΡΠ³ΠΊΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠΆΡΠ»ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠ°ΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΡΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ Π³Π»Π°Π· ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ² Π΄ΡΡ Π°Π½ΠΈΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΡΠΎΠ²Ρ. ΠΡΠΎ ΠΌΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ . ΠΠ°ΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ»Π΅Π·ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π±ΠΎΠ»Ρ Π² Π³Π»Π°Π·Π°Ρ , Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠΆΠΎΠ³ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΊΡΠΈΠ²Ρ ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΈΡΡ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΏΡ ΠΊΠ°ΡΠ»Ρ, ΠΏΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π·ΡΠ΄ ΠΊΠΎΠΆΠΈ. Π Π°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ NH 3 Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠ° β ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 1200 ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠΎΠ² (ΠΏΡΠΈ 0Β°C) ΠΈΠ»ΠΈ 700 ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠΎΠ² (ΠΏΡΠΈ 20Β°C) Π² ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ.
ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°
Π Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΠΈ
ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ΅ΠΉ Π½Π° ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ:
NH 4 Cl + NaOH = NH 3 β + NaCl + H 2 O
(NH 4 ) 2 SO 4 + Ca(OH) 2 = 2NH 3 β + CaSO 4 + 2H 2 O
ΠΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅! ΠΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ Π½Π΅ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ:
NH 4 OH ↔ NH 3 β + H 2 O
Π ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ
ΠΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΈ Π°Π·ΠΎΡΠ°:
N 2(Π³) + 3H 2(Π³) ↔ 2NH 3(Π³) + 45,9 ΠΊΠΠΆ
ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡ β ΠΏΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎ
ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ° β 450 β 500 ΛΠ‘
Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ β 25 β 30 ΠΠΠ°
ΠΡΠΎ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΠ°Π±Π΅ΡΠ° (Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°).
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°
Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ° (ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ)
N -3 β N 0 β N +2
NH 3 β ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ
4NH 3 + 3O 2 = t = 2N 2 + 6H 2 Π
2. ΠΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°
4NH 3 + 5O 2 = t, ΠΊΠ°Ρ. Pt β Rh = 4NO + 6H 2 O
3. Π‘ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ²
2NH 3 + 3CuO = 3Cu + N 2 + 3H 2 O
4. Π‘ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ
2NH 3 + 3Cl 2 = t = N 2 + 6HCl
5. ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β Π½Π΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ
2NH 3 = t = N 2 + 3H 2
Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π±Π΅Π· ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ°
(NH 4 ) n Π β ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ
NH 4 ΠΠ β Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ (ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½Π°Ρ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡ NH 3 β’H 2 O )
1. Π‘ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΡΠ½Π°Ρ Π²ΠΎΠ΄Π° (Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΏΠΈΡΡ), ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ β ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΡΡΠ°Π»Π΅ΠΈΠ½ Π² ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΌΠ°Π»ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠ²Π΅Ρ, Π° ΠΊΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ Π»Π°ΠΊΠΌΡΡΠΎΠ²Π°Ρ Π±ΡΠΌΠ°Π³Π° β Π² ΡΠΈΠ½ΠΈΠΉ:
NH 3 +H 2 SO 4 = NH 4 HSO 4 β Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ
2NH 3 +H 2 SO 4 = (NH 4 ) 2 SO 4 β ΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ
ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°
ΠΠ΅Π΄ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° (Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΏΠΈΡΡ) Π² ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅: Π²Π°ΡΠΊΠ°, ΡΠΌΠΎΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ Π² Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΏΠΈΡΡΠ΅, Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈΠ· ΠΎΠ±ΠΌΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ. ΠΠ»Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ Π² ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ·Π΅ Π½Π΅ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ΅Π½.
ΠΠΠΠΠΠΠ― ΠΠΠ― ΠΠΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠ―
β1. ΠΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΈΡΡ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΡΡ Π΅ΠΌΠ΅:
Π°) ΠΠ·ΠΎΡβ ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β ΠΠΊΡΠΈΠ΄ Π°Π·ΠΎΡΠ° (II)
Π±) ΠΠΈΡΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ β ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β ΠΠ·ΠΎΡ
Π²) ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β Π₯Π»ΠΎΡΠΈΠ΄ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ β ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β Π‘ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ
ΠΠ»Ρ ΠΠΠ ΡΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ Π΅-Π±Π°Π»Π°Π½Ρ, Π΄Π»Ρ Π ΠΠ ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅, ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ.
β2. ΠΠ°ΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΉ, Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ.
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡ. 11 ΠΊΠ»Π°ΡΡ
Β§ 37. ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ
ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΠΊΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ³Π»Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ NβH ΠΎΡ 90Β° Π΄ΠΎ 107Β°.
Π‘ΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°. Π€ΠΎΡΠΌΠ° ΠΏΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ΄Ρ Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΈ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ³ΠΎΠ» 107Β° ΠΏΡΠΈ Π΅Ρ Π²Π΅ΡΡΠΈΠ½Π΅ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΈ s-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°.
ΠΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΏΠ°ΡΠ° ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡΡΠΎΠΉ Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π½Π΅Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°Π»ΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅Ρ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ³Π»Π° HβNβH ΡΠΎ 109,5Β° Π΄ΠΎ 107. Π Π°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠ³Π»ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π°ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ:
ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°. ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ Π³Π»ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΏΡΠΎΡΠΎΠΌ Π½Π° ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ 220 ΠΌΠ»Π½ ΡΠΎΠ½Π½ Π² Π³ΠΎΠ΄. Π Π Π΅ΡΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ΅ ΠΠ΅Π»Π°ΡΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΠΠ Β«ΠΡΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΠ·ΠΎΡΒ» β Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 1 ΠΌΠ»Π½ ΡΠΎΠ½Π½ Π² Π³ΠΎΠ΄.
ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°ΡΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² β Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄Π° Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ NH4Cl ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π° ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ Π‘Π°(ΠΠ)2 ( ΡΠΈΡ. 91 ):
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΠ»Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ Π±Π΅Π· ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅. Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΏΠ°ΡΠ° Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ°. ΠΠ° ΡΡΡΡ Π΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΏΠΎ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎ-Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ. Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π½ΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ β3 ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ.
I. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π±Π΅Π· ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°.
Π Π°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΠ° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° NH3 Β· H2O β ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ( ΡΠΈΡ. 92 ).
ΠΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Ρ ( ΡΠ > 7 ) ΠΈ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΡΡΠ°Π»Π΅ΠΈΠ½ΠΎΠΌ Π² ΠΌΠ°Π»ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠ²Π΅Ρ.
ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ:
II. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ°. ΠΡΠΎ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ. ΠΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ Π² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΡ Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ. Π‘ΠΎΡΡΠ°Π² ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ. Π ΡΠΈΡΡΠΎΠΌ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄Π΅ ΠΈ Π½Π° Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π΅ ΠΎΠ½ ΡΠ³ΠΎΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ (Π² ΡΠΌΠ΅ΡΡΡ β Π²Π·ΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ) Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ, Π° Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠ² (ΠΏΠ»Π°ΡΠΈΠ½Ρ, ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°(III) ΠΈ Ρ ΡΠΎΠΌΠ°(III)) ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ Π°Π·ΠΎΡΠ°(II) ΠΈ Π²ΠΎΠ΄Π°:
Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π²Π°ΠΆΠ½Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ°ΠΏ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ Π² Π°Π·ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ.
ΠΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅Ρ
ΠΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ°: Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ, ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°, ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ, Π·Π°ΠΏΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°, Π³ΠΈΠΏΡ, Π°Π·ΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, ΠΌΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ½Π°.
Π‘Π’Π ΠΠΠΠΠ ΠΠΠΠΠΠ£ΠΠ« ΠΠΠΠΠΠΠ,
ΠΠΠ Π€ΠΠΠΠ§ΠΠ‘ΠΠΠ Π‘ΠΠΠΠ‘Π’ΠΠ
ΠΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ NH3. ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΈ Π³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠΈΡΡΠ½ΠΊΠ΅.
Π ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π° Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ NH3 ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΏΠ°ΡΠ°. ΠΡΡΡΡΠΏΠ°Ρ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΡ, Π°ΡΠΎΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎβΠ°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Π° ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠΎΠ½ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΎΠ½ΠΈΡ). ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ²ΡΠ·Ρ Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΏΠΎ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎβΠ°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠΎΠ½ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ:
ΠΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ β Π±Π΅ΡΡΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΉ Π³Π°Π· Ρ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΈΠΌ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠΈΠΌ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ ΠΎΠΌ. AΠΌΠΌΠΈaΠΊ Π»Π΅Π³ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π°.
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΊΠΈΠΏΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ β33,3 Β°Π‘, Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ° ΠΏΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ β77,7 Β°Π‘. ΠΠΌΠΌΠΈaΠΊ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΡΠΆΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡ Π»Π°ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ½ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅: Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 1200 ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠΎΠ² Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΏΡΠΈ 0 Β°Π‘, Π° ΠΏΡΠΈ +20 Β°Π‘ β 700 ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠΎΠ². Π Π°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° (3β10%) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΏΠΈΡΡΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ (18,5β25%) β Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ.
ΠΡΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠΎΠΌ Π½Π°Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π½Π΅Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ Π½ΠΎΡΠ°, Π³ΠΎΡΠ»Π° ΠΈ Ρ. Π΄.
Π₯ΠΠΠΠ§ΠΠ‘ΠΠΠ Π‘ΠΠΠΠ‘Π’ΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠ
Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ.
Π ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π°Π·ΠΎΡ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² Π½ΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (β3), ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π·Π° ΡΡΡΡ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ.
ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎΠΊ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΏΠΎ ΡΡΡΠ±ΠΊΠ΅, Π²ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π² Π΄ΡΡΠ³ΡΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΡΡ ΡΡΡΠ±ΠΊΡ, ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄, ΡΠΎ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΆΠ΅ΡΡ; ΠΎΠ½ Π³ΠΎΡΠΈΡ Π±Π»Π΅Π΄Π½ΡΠΌ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ²Π°ΡΡΠΌ ΠΏΠ»Π°ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ. ΠΡΠΈ Π³ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ Π°Π·ΠΎΡ:
Π ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ° (ΡΠΏΠ»Π°Π² Pt ΠΈ Rh) NH3 ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ NO:
ΠΡΠΎΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ.
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ· ΠΈΡ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ΠΎΠ²:
Π ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΠ½ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ:
ΠΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ:
ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ.
ΠΠΠΠ£Π§ΠΠΠΠ Π ΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠ
ΠΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π· ΠΈΠ· Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°:
Π‘ΡΡΡΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π°Π·ΠΎΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π³ΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π°, ΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄, ΡΠ°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π°. ΠΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ: tΒ° β 500 Β°Π‘, Ρ β 1000 Π°ΡΠΌ, ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡ β Π³ΡΠ±ΡΠ°ΡΠΎΠ΅ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎ Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²ΠΊΠ°ΠΌΠΈ (ΠΏΡΠΎΠΌΠΎΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ) Π2O, Al2O3. Π ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 50%.
ΠΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΡΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ:
ΠΡΠ° ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½Π° ΠΈΠΎΠ½ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ. ΠΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊ β ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ Π° Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°.
ΠΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΠΉΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅. ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΠΈ Π»ΡΡΡΠ΅ Π±ΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΠΉΡΡ ΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π³ΠΈΠΏΡ β CaSO4 β’ 2H2O. ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΡΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΡ β ΡΠΌΠ΅ΡΡ Π‘Π°Π ΠΈ NaOH. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ:
(NH4)2SO4 + Π‘Π°(ΠΠ)2 = CaSO4 + 2NH3β + 2H2O
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ HNO3, ΠΌΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ½Ρ (H2NβΠ‘ΠβNH2) β ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΄Ρ (Na2CO3) ΠΏΠΎ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, Π΄Π»Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ². ΠΠΈΠ΄ΠΊΠΈΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Ρ Π»Π°Π΄Π°Π³Π΅Π½Ρ Π² Ρ ΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Ρ (NH3 Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΡΠΆΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΡΠΏΠ°ΡΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠ³Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΡ). Π ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ 10%-ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡ β Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΏΠΈΡΡ.
Π‘ΠΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠ―
Π‘ΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ NH4 + ΠΈ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ². ΠΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠΈ Π½Π° ΡΠΎΠ»ΠΈ Π½Π°ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠ°Π»ΠΈΡ. ΠΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΡΡΠΎ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΡΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π±Π΅ΡΡΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ° Π½Π΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊΡΡβΠ»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΡ.
Π‘ΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ. Π‘ΠΎΡΡΠ°Π² ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ° (Π°Π½ΠΈΠΎΠ½Π°):
Π°) Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ»Ρ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π»Π΅ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ ΠΈ Π΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ, ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π³Π°Π·ΠΎΠ²:
Π±) Π΅ΡΠ»ΠΈ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠΉ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ, ΡΠΎ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎβΠ²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ. Π’Π°ΠΊ, ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½ΠΈΡΡΠ°ΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ° Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ° Β«ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡΒ»):
Π Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΡ ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠ° Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π° Ρ ΡΠΎΠΌΠ°(III), ΡΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ Β«Π²ΡΠ»ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠΊΠ°Β»:
Π‘ΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°:
ΠΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ. ΠΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅ΡΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π° ΡΡΡΡ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΈ ΠΏΠΎ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²Π»Π°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ Π»Π°ΠΊΠΌΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π±ΡΠΌΠ°Π³ΠΈ Π² ΡΠΈΠ½ΠΈΠΉ ΡΠ²Π΅Ρ.
ΠΠΎΠ½ΡΠΏΠ΅ΠΊΡ ΡΡΠΎΠΊΠ° Β«ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ. Π‘ΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΒ».
I. ΠΠ°Π·ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ:
Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ (Π±Π΅Π· ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ°) 4NH3 + 3Π2 = 2N2 + 6Π2Π
Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ (Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠ² Pt) 4NH3 + 5Π2 = 4NO + 6Π2Π
Ρ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² 2NH3 + ΠΠ‘uΠ = N2 + ΠΠ‘u + ΠΠ2Π
II. Π Π°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ:
ΠΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅Ρ:
Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ.
ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ: NH3 + HNO3 = NH4NO3 Π½ΠΈΡΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ
Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ².
ΠΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π½ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ², Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡ ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΡΡ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅, ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΡΠ°ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠ΅(ΠΠ)x:
ΠΠ»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°ΡΠΎΠ² Π² Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΡΡ Π½Π΅ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡΠ΅ Π² Π2Π ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Ρ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Ρ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ²-ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ.
Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π² Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ΅ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΡΡ Πg2Π, Cu2O, Cu(OH)2, AgCl;
AgCl + 2NH3 = [Ag(NH3)2]Cl Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄ Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠΌΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠ° (I)
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ Ag2O, Cu2O, Π‘ΠΈ(ΠΠ)2 ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ²Ρ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π΅ (ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°Π»ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄ΠΎΠ², ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΈΡΡΠΎΠ²).
ΠΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π°Π»ΠΊΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ², Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ΄ΠΎΠ², Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ:
Π‘ΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ
Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
1. ΠΡΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ (ΡΠΌ. Ρ ΠΈΠΌ. ΡΠ²-Π²Π° NH3).
2. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ Π³Π°Π·ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ: NH3(Π³.) + ΠΠr (Π³.) = NH4Br (ΡΠ².)
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°
(ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ)
1.Π‘ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡΡ NH3 ΠΈΠ· ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ:
ΠΡΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π½Π° ΠΈΠΎΠ½ NH4 + (Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΉΡΡ NH3 ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΠΏΠΎ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π»Π°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π»Π°ΠΊΠΌΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π±ΡΠΌΠ°ΠΆΠΊΠΈ).
2. ΠΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ:
a) ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΡΡΠΈΠΉ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½, Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ NH3:
Π±) Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ»Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½-ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ, ΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
3. Π Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ: