ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ s p ΠΈ d ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ l ΡΠ»ΠΎΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°
ΠΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ s p ΠΈ d ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ l ΡΠ»ΠΎΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°
ΠΡΠΎΠΌ
Atom
10 β13 ΡΠΌ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°. Π Π°Π·ΠΌΠ΅ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ
10 β8 ΡΠΌ. Π ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½Ρ β ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ΄ΡΠ΅. ΠΠ°ΡΡΠ΄ ΡΠ΄ΡΠ° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ Π½ΠΎΠΌΠ΅Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π² ΠΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π.Π. ΠΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π΅Π²Π°. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π²
ΠΠ°ΠΌΠΊΠ½ΡΡΠ°Ρ Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ° (l=1) ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ 6 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²
N = (2s+1)(2l+1) = (2Β·(1/2+1)(2Β·1+1) = 6.
ΠΠ°ΠΌΠΊΠ½ΡΡΠ°Ρ d ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ° ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ 10 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ².
ΠΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Ρ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ n ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΉ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΉ 2n 2 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². Π‘Π»ΠΎΠΈ Ρ n = 1, 2, 3. Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π½ΡΠ³Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΡ
ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ K, L, M, N-ΡΠ»ΠΎΡΠΌΠΈ. ΠΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² K, L, M, N-ΡΠ»ΠΎΡΡ
ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΎ Π² ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡΠ΅.
ΠΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² K, L, M, N-ΡΠ»ΠΎΡΡ
K-ΡΠ»ΠΎΠΉ | L-ΡΠ»ΠΎΠΉ | M-ΡΠ»ΠΎΠΉ | N-ΡΠ»ΠΎΠΉ |
n = 1 | n = 2 | n = 3 | n = 4 |
l = 0 | l = 0, 1 | l = 0, 1, 2 | l = 0, 1, 2, 3 |
2 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° | 2 + 6 = 8 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² | 2 + 6 + 10 = 18 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² | 2 + 6 + 10 + 14 = 32 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° |
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΎ ΠΊ ΡΠ΄ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ Π-ΡΠ»ΠΎΠΉ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ L-ΡΠ»ΠΎΠΉ ΠΈ Ρ.Π΄. ΠΡΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ n ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Ρ l = 0, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ l = 1, l = 2 ΠΈ Ρ.Π΄.
ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ
ΡΠ»ΠΎΠ΅Π² ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅Ρ ΠΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΎΡΠΊΡΡΡΡΠΉ Π.Π. ΠΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π΅Π²ΡΠΌ. ΠΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π.Π. ΠΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π΅Π²Π° ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ. ΠΠ»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² 1 ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ 1s. ΠΠ»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² 2 ΠΈ 3 ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΎΠ² β Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ 2s, 2p, 3s, 3p, 3d. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² (Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΡΠ΄ΡΠ° Z) ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ·-Π·Π° ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ
ΠΏΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². Π‘ΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ: ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ l, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ Π²ΠΎΠ»Π½ΠΎΠ²Π°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ, ΡΠΊΡΠ°Π½ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΠΊΠΎΠΌ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΡ
ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ n ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Ρ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ l (ΡΠΈΡ.).
ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ 4s ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ 3d. Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ
ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ
Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΠ°Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π³Π°.
ΠΠ· Π΄Π²ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° n = l ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ. ΠΡΠ»ΠΈ Π΄Π»Ρ Π΄Π²ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΌΠΌ n = l ΡΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡ, ΡΠΎ Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ° Ρ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ n.
Π ΠΈΡ. ΠΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² (Π½Π΅ Π² ΠΌΠ°ΡΡΡΠ°Π±Π΅). Π‘ΠΏΡΠ°Π²Π° ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ Π·Π°ΡΡΠ΄ Z ΡΠ΄ΡΠ° Π°ΡΠΎΠΌΠ°, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ. |
ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ°
ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ
Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ°.
Π‘Π²Π΅ΡΡ
Ρ ΡΠ»Π΅Π²Π° ΠΎΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»Π° ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° 2s+1, Π° ΡΠΏΡΠ°Π²Π° Π²Π½ΠΈΠ·Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° J. Π‘ΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ» 4 p5/2 ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Ρ L = 1, S = 3/2, J = 5/2.
ΠΠΎΠ½ΠΊΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΡ ΡΠΏΠΈΠ½-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ
ΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΡ
ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². Π ΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΡΠΏΠΈΠ½-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ
ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ L. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ
ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠΉ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ S.
= + .
Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΡ
Π΅ΠΌΠ° ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ LβS ΡΠ²ΡΠ·ΡΡ. Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ½Π° ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ
ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π»ΡΠ³ΠΊΠΈΡ
ΡΠ΄Π΅Ρ.
Π ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΏΠΈΠ½-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ
ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° . Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΡ
Π΅ΠΌΠ° ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ jβj ΡΠ²ΡΠ·ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Π² ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ
ΡΠ΄ΡΠ°Ρ
.
ΠΠ»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠ° Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° Π₯ΡΠ½Π΄ΡΠ°.
ΠΠΈΠΆΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ.
ΠΡΠΈ ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²Π΅ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ² ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠΌ Ρ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΌΠΌΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ.
ΠΡΠ»ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½Π°Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ° Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π° ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅, ΡΠ΅ΠΌ Π½Π°ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Ρ, Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ J, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ° Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π° Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅, ΡΠ΅ΠΌ Π½Π°ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Ρ, ΡΠΎ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ J.
ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π°ΡΠΎΠΌΠ°, ΠΏΡΠΈ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠ°ΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΠ°.
ΠΠ°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² | ΠΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 175.
Π‘ΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ l = 2? l = 3?
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
ΠΡΠΎΠΌΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° l, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΅ 2, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ d-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠΌΠΈ. ΠΠ° d-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ (d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅) Π½Π°Ρ
ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΏΡΡΡ ΠΠ. ΠΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡ
Π΅ΠΌΠ° d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄:
ΠΡΠ²Π΅Ρ: 5; 7.
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 176.
ΠΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΠΎΠ΅ Ρ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ n = 4?
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
Π ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΠΎΠ΅ Ρ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ n = 4 ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ: s-, p-, d- ΠΈ f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ. ΠΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΡ
Π΅ΠΌΡ:
Π’ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ:
ΠΡΠ²Π΅Ρ: 32.
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 177.
ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ
ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ, Ρ
Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΡ
ΡΡ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ n + l: Π°) 5; Π±) 6; Π²) 7.
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°ΠΌ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΠ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Π² ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΌΠΌΡ n + l (ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ), ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ
Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ
ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠΌΠΌΡ β Π² ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° (2-Π΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ).
Π°) ΠΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ° n + l = 5, ΠΏΡΠΈΡΡΠΌ ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΉ n + l, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ (n = 3, l = 2; n = 4, l = 1; n = 5, l = 0), ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ Ρ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°, Ρ.Π΅. 3d, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ β 4p, Π° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ 4p β 5s.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ n + l =5 ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΉ: 3d?4p?5s..
Π±) ΠΡΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ n + l = 6 ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΉ n + l, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ (n + 4, l = 2; n = 5, l = 1; n = 6, l = 0), ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ Ρ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°, Ρ. Π΅. 4d, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ β 5p, Π° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ 5p β 6s.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ n + l = 6 ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΉ: 4d?5p?6s.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ n + l = 7 ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΉ: 4f?5d?6p?7s.
ΠΡΠ²Π΅Ρ: Π°) 3dβ4pβ5s; Π±) 4dβ5pβ6s; Π²) 4fβ5dβ6pβ7s.
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 178.
Π£ΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ Π½ΠΎΠΌΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ: Π°) Π·Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ 4d; Π±) Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 4Ρ.
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
Π°) 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ. 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ 4p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, Ρ.Π΅. ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΠ½Π° β ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° β36.
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π½Π΅Π³ΠΎ β 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ. ΠΠ° 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ· ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π΄Π²Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°, Π° Π½Π° 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ· ΠΏΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π΄Π΅ΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠ½Π°ΡΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ Π½ΠΎΠΌΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π½ΡΠΌ 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π±ΡΡΡ Π½Π° Π΄Π²Π΅Π½Π°Π΄ΡΠ°ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΠ½Π° (β 36), Π·Π½Π°ΡΠΈΡ, ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ β 48 (ΠΊΠ°Π΄ΠΌΠΈΠΉ). ΠΠΎ, ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ Β«ΠΏΡΠΎΠ²Π°Π»ΡΒ» ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Ρ ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠ°Π»Π»Π°Π΄ΠΈΡ Ρ 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π½Π° 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ (Ρ ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ, Π° Ρ ΠΏΠ°Π»Π»Π°Π΄ΠΈΡ β Π΄Π²Π°), ΡΠΎ 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Ρ ΠΏΠ°Π»Π»Π°Π΄ΠΈΡ (ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ β 46). ΠΠΎ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° β 47 ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ 4d-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, ΠΈ 47-ΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ 5s-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌ Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ 47 ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ 4d-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ. ΠΡΡΡΠ΄Π° Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ β ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ Π½ΠΎΠΌΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° 47 (ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠΎ Ag).
Π±) Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ 4p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ 3d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ. ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ 3d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ β 30 (ΡΠΈΠ½ΠΊ). ΠΠ½Π°ΡΠΈΡ, ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠ½ΡΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ 4p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ β 31 (Π³Π°Π»Π»ΠΈΠΉ Ga).
ΠΡΠ²Π΅Ρ: Π°) Ag; Π±) Ga.
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 179.
ΠΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ
ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5s?
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
ΠΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5s ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΌΠΌΠ° n + l, ΡΠ°Π²Π½Π°Ρ 5 (5 + 0 = 5). Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ n +l Ρ
Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ 4p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, Π½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅ΠΌΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° (Π²ΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ). Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Ρ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ n + l = 6, ΠΏΡΠΈΡΡΠΌ ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Ρ
Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ
ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΉ n + l, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ
ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ (n + 4, l = 2; n = 5, l = 1; n = 6, l = 0), ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ Ρ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°, Ρ.Π΅. Π²ΡΠ»Π΅Π΄ Π·Π° 5s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ n + l = 6.
ΠΡΠ²Π΅Ρ: 4d.
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 180.
Π£ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ 4f? Π£ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ?
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°ΠΌ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ 4f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ (n = 4, l = 3) Ρ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ n + l, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ 7, ΠΈ Ρ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ 6s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Ρ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ n + l, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ 6. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 6s 2 ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π°ΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° β 55 (Π±Π°ΡΠΈΠΉ). ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ, Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° β 57 (Π»Π°Π½ΡΠ°Π½), Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π½Π°ΡΠ°ΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ 4f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, Π½ΠΎ, Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅ Ρ Π»Π°Π½ΡΠ°Π½Π°, ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π±Π°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ 4f-, Π° 5d-ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠΆΠ΅ Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π·Π° Π»Π°Π½ΡΠ°Π½ΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΠΈΡ (Z = 58) Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠ° 4f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ 5d-ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½, ΠΈΠΌΠ΅Π²ΡΠΈΠΉΡΡ Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ Π»Π°Π½ΡΠ°Π½Π°, Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΡΠ΅ΡΠΈΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ [Kr]4f 2 6s 2 . ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π°Ρ Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΅Ρ
ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ 4f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ. ΠΠ°Π»Π΅Π΅, Π½Π°ΡΠ°ΡΠΎΠ΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ 4f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΡΠ΅ΡΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Ρ ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ±ΠΈΡ (Z = 70).
ΠΡΠ²Π΅Ρ: Ce; Yb.
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 181.
ΠΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ
ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5Ρ? ΠΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5d?
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
Π°) ΠΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5p ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΌΠΌΠ° n + l = 6 (5 + 1 = 6). Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ n + l Ρ
Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ 4d ΠΈ 6s. ΠΠ°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ 4d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ 2-ΠΌΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5p. ΠΠΎΡΠ»Π΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5p, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ 2-ΠΌΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, Π½Π°ΡΠ½ΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ 6s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° n (n = 6).
Π±) ΠΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5d ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΌΠΌΠ° n + l = 7 (5 + 2 = 7). Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ n + l Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ 4f, Π½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ 5d, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅ΠΌΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ 1-Π³ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π½Π° Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ n + l (n = 6) ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ n + l = 7. ΠΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ 6p (n = 6, l = 1) ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ n + l = 7.
ΠΡΠ²Π΅Ρ: 6s; 6p.
1s β 2s β 2p β 3s β 3p β 4s β 3d β 4p β 5s β 4d β 5p β 6s β
β (5d1) β 4f β 5d β 6p β 7s β (6d1-2) β 5f β 6d β 7p.
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡΠ΅ Π.Π. ΠΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π΅Π²Π°, ΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ββ 8, 13, 18, 23, 53, 63, 83 Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π²ΠΈΠ΄:
Π°) +8Π 1s 2 2s 2 2p 4 ;
Π±) +13Al 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 1 ;
Π²) +18Ar 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 ;
Π³) +23V 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 3 4s 2 ;
Π΄) +53I 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 6 4d 10 5s 2 5p 5 ;
Π΅) +63Eu 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 6 4d 10 4f 7 5s 2 5p 6 6s 2 ;
ΠΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡ Π΅ΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ²:
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΡ Π΅ΠΌ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ (ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ) ΡΡΠ΅ΠΉΠΊΠ°Ρ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡ Π΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ (ΠΠ). ΠΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΠ΅ΠΉΠΊΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΏΡΡΠΌΠΎΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΈΠΊΠ° , ΠΊΡΡΠΆΠΎΡΠΊΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠΊΠΈ , Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π² ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ΅ΠΉΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ ΡΡΡΠ΅Π»ΠΊΠ°ΠΌΠΈ . Π ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΉΠΊΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π½Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ
ΠΡ Π±ΡΠ΄Π΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠΊΠΈ. ΠΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΏΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ (ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ Π₯ΡΠ½Π΄Π°):
Π‘ΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΎΠ²: s-, p-, d-ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ
Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅:
Π’Π΅ΠΌΠ° ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° β ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ ΠΈ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ. Π Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ Π²ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΈΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌ, Π½ΠΎ Π² ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π°ΡΠΎΠΌ Π½Π΅ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ΅Π½ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ°. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ΠΎΠ², Π½ΠΎ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½. Π¨ΡΡΠ΄ΠΈΠ½Π³Π΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π» ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ±Π»Π°ΠΊΠΎ Ρ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ. ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π² ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ° β ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ.
ΠΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠ²ΠΎΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΠΎΡ ΡΠ΄ΡΠ° β Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ΅. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠ΄ΡΡ, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΎΡΠ΄Π°Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΎΠΆΠ΅ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ. ΠΠ΅Π»ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ. Π§Π΅ΠΌ Π΅Ρ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π±Π»ΠΈΠΆΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ΄ΡΠ° ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΡΡΡΡΡ Π² ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠ»ΠΎΠΉ β ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ.
ΠΠ»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ
ΠΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° β ΡΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠ΄ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΡ Π°ΡΠΎΠΌ Ρ Π΄ΠΎΠΌΠΎΠΌ, ΡΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° β ΡΡΠΎ Π°Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°: ΡΡΠ°ΠΆ, ΠΊΠ²Π°ΡΡΠΈΡΠ°, ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ°.
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ β Β«ΡΡΠ°ΠΆΠ°Ρ Β». ΠΡ Π½ΡΠΌΠ΅ΡΡΡΡ ΡΠΈΡΠ»Π°ΠΌΠΈ 1, 2, 3, β¦ ΠΈΠ»ΠΈ Π±ΡΠΊΠ²Π°ΠΌΠΈ K, L, M, N, O, P, Q. ΠΠ»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ n β ΡΡΠΎ ΠΈ Π΅ΡΡΡ Π½ΠΎΠΌΠ΅Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ.
Π‘ ΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΡ ΡΠ΄ΡΠ° ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ. Π§Π΅ΠΌ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π½Π° Π½ΡΠΌ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ. ΠΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅:
ΠΠ° Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ 8 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ².
Π ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ. ΠΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»Ρ. ΠΡΠΎ Π½Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅Ρ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π² Π΄ΠΎΠΌΠ΅: Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΊΠ²Π°ΡΡΠΈΡΠ°, Π½Π° Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ β Π΄Π²Π΅, Π½Π° ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌ β ΡΡΠΈ ΠΈ Ρ.Π΄.
ΠΠΎΠΌΠ΅Ρ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ (n) ΠΈ Π΅Π³ΠΎ Π±ΡΠΊΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ | ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ | ΠΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ |
1 Π | 1 (s) | 2 |
2 L | 2 (s, p) | 8 |
3 M | 3 (s, p, d) | 18 |
4 N | 4 (s, p, d, f) | 32 |
ΠΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ (ΠΏΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅), ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ
ΠΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅, Β«ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ°Β», Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΡ. ΠΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π½Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΠΊΠ° ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π±ΡΠΊΠ²Π°ΠΌΠΈ: s, p, d, f.
ΠΡΡ ΡΡ Π΅ΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» ΠΠΎΡ, ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΡΠ°Π·ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°, Π½ΠΎ Π½Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ. ΠΠ°ΡΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ± Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ. Π Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄ΠΈΡ ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊ:
ΠΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ s-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ. ΠΠ° Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡΠΈ p-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ. ΠΡ ΡΠΎΡΠΌΠ° Π½Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π³Π°Π½ΡΠ΅Π»Ρ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΎΡΡΠΌΡΡΠΊΡ. ΠΠ° ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΡΠΆΠ΅ Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΡΡ d-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡ ΠΈΠ· Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ Π»Π΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ². ΠΠ° ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΡ f-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ.
Π€ΠΎΡΠΌΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ (ΠΏΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΡΠΌ) ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ l (ΡΠ»Ρ). ΠΠ½ΠΎ Π½Π° Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ l = n β 1. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ s-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ Π½ΡΠ»Ρ. ΠΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ p ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ 1, ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ d β 2, f β 3.
ΠΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ? ΠΠ΅Π»ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎ ΠΎΡΡΠΌ x, y, z ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ.
Π‘ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ s-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅. Π’ΡΠΈ p-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ Π² ΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΡΡ , d β Π² ΠΏΡΡΠΈ, f β Π² ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΡΡ . ΠΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°, ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΠΉ.
ΠΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ml ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΠΈ Π΅ΡΡΡ Ρ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅ 2l+1.
ΠΠ»Ρ s-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ l = 0 ΠΈ ml = 0, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅.
Π‘ΠΏΠΈΠ½ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°
ΠΡΠ΅ Π΄Π²Π° ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΠ»Π° β ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΡ ΡΠΏΠΈΠ½Π° β Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°. Π‘ΠΏΠΈΠ½ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ² Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΎΡΠΈ Π² ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΡΡ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ.
ΠΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π°
Π Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡΡ ΠΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π΅Π²Π° Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ. Π Π½ΡΠΌ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡ ΠΏΠΎ s-Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ.
Π Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ Π²ΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ. ΠΠ½ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· s-ΠΈ p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ. ΠΡΠΎΡΠΎΠΉ s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ β ΡΡΠΎ ΡΠΎΠΆΠ΅ s-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ, Π½Π° p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎ-ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ p-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ Π²ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ 1 ΠΈΠ»ΠΈ 2 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π° p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ 6.
Π Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Ρ ΠΏΡΡΡΡ d-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠΌΠΈ, Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° β f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Ρ ΡΠ΅ΠΌΡΡ f-ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠΌΠΈ.
ΠΠ°ΠΊ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ?
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ 3 ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌΠΈ (ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈ).
Π‘Π’Π Π£ΠΠ’Π£Π Π ΠΠ’ΠΠΠ
Π‘Π’Π ΠΠΠΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠΠΠΠ’Π ΠΠΠΠ«Π₯ ΠΠ’ΠΠΠΠ
ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΠ°ΡΠ»ΠΈ
Π 1925 Π³. Π. ΠΠ°ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ°, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ:
ΠΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Ρ ΠΎΡΡ Π±Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΠ»Π° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½. Π Π΅ΡΠ»ΠΈ Π΄Π²Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΈΡ Π½Π°Π±ΠΎΡ, ΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ. Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ ΠΠ°ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΏΠΈΠ½Π°. ΠΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π²Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°.
Π‘ΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠ Π½Π° ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ°Ρ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΡΡΠ΅Π»ΠΎΠΊ Π½Π° ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ: ΠΈ . ΠΠ²Π° ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΏΠ°ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ (Ρ.Π΅. Π½Π΅ΡΠΏΠ°ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ) ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°, Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊΡΡ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ.
ΠΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ ΠΠ°ΡΠ»ΠΈ, ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅. ΠΡΠΈ l = 0, Ρ. Π΅. Π½Π° s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅, ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠΎΠΆΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ Π½ΡΠ»Ρ. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π½Π° s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Ρ. ΠΠ° ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠΏΠΈΠ½Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ. ΠΡΠ°ΠΊ, ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π½Π° s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ 2. ΠΡΠΈ l = 1 (Ρ-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ) Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½Ρ ΡΠΆΠ΅ ΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° (-1, 0, +1). Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π½Π° Ρ-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π·Π°Π½ΡΡΠ° Π½Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΅ΠΌ Π΄Π²ΡΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π° Ρ-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡ 6 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ d (l = 2) ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΏΡΡΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ ml, Π·Π΄Π΅ΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ°Π²Π½ΠΎ 10.
Ns,max = 2 | Np,max = 6 | Nd,max = 10 |
ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ (K-ΡΠ»ΠΎΠΉ, n = 1) ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ (L-ΡΠ»ΠΎΠΉ, n = 2) ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· s— ΠΈ Ρ-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ ΠΈ Ρ.Π΄. Π£ΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ ΡΡΠΎ, ΡΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ (Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°Ρ ).
Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π² Π°ΡΠΎΠΌΠ΅. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΎΠ½Π° Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊ:
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π±ΠΎΡΠ°, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌΠΈ:
ΠΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ Π₯ΡΠ½Π΄Π°
ΠΡΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ°. ΠΠ½ΠΎ Π³Π»Π°ΡΠΈΡ:
Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠΌ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π·Π°ΠΉΠΌΡΡ Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ΅, Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π²ΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ.
ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π° 2Ρ-ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ΅ 3 ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
ΠΠ°ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π²Π½Π° 3 | ||
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΡ 2Ρ 3 | ||
ΠΠ°ΡΠΈΠ°Π½ΡΡ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² | ||
Π‘ΡΠΌΠΌΠ°ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΏΠΈΠ½ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² | ||
ΠΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ Π₯ΡΠ½Π΄Π° Π½Π΅ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ. Π‘ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Ρ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠΌΠΈ, ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ, Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π²ΡΠ³ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ, Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡΡ ΠΊ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΠΌ. Π ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ Π΄Π²Π° Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ.
ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ (ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ)
ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ:
β ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° (n) | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
ΠΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² | 2 | 8 | 18 | 32 | 50 |
Π Π΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΆΠ΅ Π² ΠΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³Π°Ρ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Π°:
β ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° (n) | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
ΠΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² | 2 | 8 | 8 | 18 | 18 | 32 | 32 |
ΠΠ°ΠΊ Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡΡ, ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Ρ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΉ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π΄Π²Π° ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠΈΠΉ ΠΈΠ· ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, ΠΈ Π½Π΅Ρ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ Π±Ρ ΠΏΠΎΠ²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ. Π ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΆΠ΅ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ°Ρ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Π°: ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ (ΠΈ ΠΎΠ±Π° ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΏΠΎ 8 ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ²), ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ²Π΅ΡΡΠΎΠ³ΠΎ (ΠΈ Π² ΠΎΠ±ΠΎΠΈΡ ΠΏΠΎ 18 ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ²),- ΡΠ΅Π΄ΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ³ΠΎ (ΠΏΠΎ 32 ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°).
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π² ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΎΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°. ΠΠ»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ Π·Π΄Π΅ΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π·ΠΎΠ½Ρ, Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ l. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΠΎ :
ΠΠ»Ρ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊ:
Π ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ , ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠΌΠΌΠ° (n + l) ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Π° Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ΅ΠΊ, ΠΏΡΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ :
ΠΠ»Ρ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊ:
Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°:
n | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |||||||||||||||
l | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 2 | 0 | 1 | 2 | 3 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
n + l | 1 | 2 | 3 | 3 | 4 | 5 | 4 | 5 | 6 | 7 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
ΠΠ»Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ Π΄Π²ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΡΠΌΠΌ (n + l), ΡΠ°Π²Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ 1 ΠΈ 2, Π½Π΅Ρ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ², ΠΈ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ: 1s ΠΈ Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ 2s. ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π°Ρ ΡΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΌΠΌΡ, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ 3, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ Π΄Π²Π° Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°: Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡ 2p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΈΠ»ΠΈ 3s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ. Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠΌ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΠΌ ΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ n ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Ρ.Π΅. 2p-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ 3s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ. ΠΠ°Π»Π΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (n + l) = 4. Π’Π°ΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΡΡ Π΄Π²Π°: Π΄Π»Ρ 3Ρ-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΈ Π΄Π»Ρ 4s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ (ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ, Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌΡ). Π‘Π½Π°ΡΠ°Π»Π° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ 3Ρ-, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ 4s-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ. 3d— ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΌΠΌΠ° (n + l) Π΄Π»Ρ Π½Π΅Π³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ 4s.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ:
ΠΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π΄ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ°. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ Ρ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΡΠ΄ΡΠ° Π°ΡΠΎΠΌΠ°, ΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ. ΠΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ Π½Π΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Π°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π΄ΠΎ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ 3d-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π²ΡΡΠ΅ 4s, ΡΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Ρ ΡΠΎ ΡΠΊΠ°Π½Π΄ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², Π΅Π³ΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ, ΠΎ ΡΠ΅ΠΌ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Π° Fe 2+ (ls 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 6 ). ΠΠ· ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½Π° Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄Π²Π° Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΡΡΠ»ΠΈ Ρ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΡΠ³ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ 4s-ΠΏoΠ΄ypoΠ²Π½Ρ. ΠΠ½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΉ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Ρ 5s— ΠΈ 4f, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Ρ 6s— ΠΈ 5f-ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ.
ΠΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΠΈΠΈ Π² ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ, Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ½ΠΎΠΈΠ΄ΠΎΠ².